Prof. Dr. İbrahim Ortaş, kuraklığın yanısıra yanlış tarım-toprak-bitki politikalarına bağladığı çölleşme ile ilgili sebepleri ve çözüm yollarını anlattı.
Evrensel’den Özer Akdemir’in haberine göre; Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak ve Bitki Besleme Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. İbrahim Ortaş ise ülkemizde görülen bu toz fırtınalarına dair yazdığı makalede tüm bu olan bitenin nedenini insanın yanlış tarım-toprak-bitki politikalarına bağladı.
İbrahim Ortaş: Sebep Yanlış Toprak Politikaları
Bilim insanlarının “İnsanın doğaya acımasızca (ya da ahmakça) müdahalesi sonucu oluşan iklim krizinin bir sonucu olarak” yorumladıkları bu iklim olaylarından birisi de geçtiğimiz Eylül ayında Polatlı’da meydana gelen toz fırtınasıydı.
Bir bilim kurgu filmini andıran fotoğraf ve video görüntüleri ile hafızalara kazınan toz fırtınası 12 Eylül 2020 tarihinde Polatlı’dan başlayarak Ankara’ya kadar ulaşmış, etrafı bir anda göz gözü görmez bir toz tabakası ile kaplayarak adeta gündüzü geceye çevirmişti. Fırtınanın şiddeti ile pek çok evin çatısı uçarken, ağaçlar devrilmişti. Yine 29 Eylül 2020 tarihinde de Konya Ereğli’de meydana gelen toz bulutu ilçe merkezindeki yaşamı olumsuz yönde etkilemişti.
‘Polatlı’daki Kum Fırtınası Ne İlk Ne De Sondur’
Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak ve Bitki Besleme Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. İbrahim Ortaş ülkemizde görülen bu toz fırtınalarına dair yazdığı makalede tüm bu olan bitenin nedenini insanın yanlış tarım-toprak-bitki politikalarına bağladı.
Hidropolitik Akademi dergisinde yayınlanan “Çölleşmeye Doğu Evrilen Anadolu’da, Yanlış Toprak Yönetiminin Sonucunda Oluşan Kum Fırtınası” başlıklı makalesinde Ortaş, toz fırtınalarının iklim bilimcilerince bilinen bir doğal olay olmasına rağmen iklim değişimleri sürecinde büyük olasılıkla artarak devam edeceği öngörüsünde bulunuyor. Ortaş net bir şekilde, Polatlı’daki kum fırtınasının insanın yönettiği tarım tekniklerinin bir sonucu olarak oluştuğu görüşünde.
Çok uzun zaman önce modelleme çalışmaları ile hazırlanan çölleşme haritasında Türkiye’nin başta İç Anadolu ve Doğu Anadolu olmak üzere önemli bölümünün çölleşme riski ile karşı karşıya olduğunun ortaya konduğunu belirten Ortaş, “Türkiye topraklarının %75’inde de rüzgâr ve su erozyonu sorunu bulunmaktadır. Genelde kurak iklimlerde ve çöllerde toprakta organik madde ve toprak yüzeyi bitkilerin olmaması ve toprağı bir arada tutacak herhangi bir koruyucu kuvvetin olmaması sonucu toprak partikülleri hızla esen rüzgârların etkisi ile çok uzak mesafelere taşınmaktadır” dedi. İç Anadolu’da özellikle de Konya, Eskişehir, Ankara bölgesinde geçmişte de insanın yanlış toprak yönetimi nedeniyle bu tür kum fırtınalarının olumsuz etkilerini yaşandığını aktaran Ortaş, 1960-70’larda Konya-Karapınar’da kum fırtınası meydana geldiğini, Karapınar ilçe merkezi ve tarım alanlarının kum yığınları altında kalma tehlikesi belirdiğini ifade etti. Ortaş, “Bu bağlamda Polatlı’da aşırı sıcaklar sonrası yaşanan bu doğal kum fırtınası ne ilk ne de sondur” dedi.
Çözüm Eko Politiktir
Ortaş ‘Ne yapmalı?’ sorusuna şöyle yanıt verdi; “Konu ekolojik ancak çözümü eko politiktir. Bu kapsamda yarı-kurak iklim kuşağındaki tarım-toprak ve arazi yönetimi ekolojik ilkelere göre yönetilmeli. Bölge tarıma uygun olmayan alanlar yeniden doğal hayata ve ağaçlandırmaya ayrılmalı. Söz konusu alanların ekolojik yöntemlere göre korunması ve rehabilite edilmesi gerekir. Erozyon önlem çalışmaları hızla başlamalı. Yeniden araştırma ve uygulama temelli çalışmalar için Toprak Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü açılmalıdır”